Op
natuursteen
kom je allerlei
steenmerken
tegen. Sommige soorten hebben te maken met de plaats waar die steen geplaatst moet worden, zoals de
stelmerken
en
lagenmerken.
Bij houtconstructies kom je
houtmerken
tegen, ook daarvan hebben bepaalde soorten met de beoogde plaats te maken, zoals de
telmerken.
Bijzonder interessant zijn de
paringstekens:
de timmerman maakt dan een
houtverbinding
helemaal passend en krast een teken over beide onderdelen.
Daarna wordt de zaak gedemonteerd en getransporteerd. Wanneer de onderdelen op de juiste wijze
weer in elkaar gestoken worden, is het paringsteken weer compleet.
Dat paringstekens op natuursteen zeer zeldzaam zijn, ligt voor de hand.
Waarom zou je twee loodzware blokken op elkaar zetten om
een paringsteken over de aansluiting te hakken? Toch is er een situatie, waarbij het gebruik van paringstekens gemakkelijk en
nuttig is: bij demontage en herbouw.
Een verhelderend voorbeeld is de
Weeshuispoort in Utrecht.
Deze stond eerst
bij het Vredenburg,
maar werd verplaatst naar de Springweg. Vóór de demontage werden de fraai geprofileerde
natuursteenblokken van paringstekens voorzien: cijfers die over beide blokken heen lopen.
Bij de herbouw kon zo geen misverstand ontstaan. Het bewijs voor deze
gang van zaken blijkt uit het ontbreken van deze merken op de
blokken die tussengevoegd werden om de poort passend te maken voor de nieuwe plaats.
Tekst: Jean Penders (11-2010). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
 natuursteen.jpg)
